Program o Demokratycznej Armii Krajowej w cyklu "Podkarpackie tablice i inskrypcje"

 

Wspomnienia więzienne Jana Prokopowicza

W dniu 28 kwietnia 1950 roku o godzinie czwartej rano domy większości członków DAK zostały otoczone przez żołnierzy rzeszowskiej  jednostki KBW, MO, UB i nastąpiły aresztowania. Jak one wyglądały  z bliska, najlepiej jest mi opowiedzieć na własnym przykładzie i w oparciu o to, co widziałem owego dnia. Wszystkie aresztowania były prowadzone według tych samych zasad i sposobów wypróbowanych i dokładnie sprawdzanych przez NKWD. Tego pamiętnego dnia z uwagi na ciasne mieszkanie spałem na strychu. W pewnym momencie usłyszałem płaczliwy głos mojej Mamy: „Jasiu, wstań". Usiadłem na pościeli i zobaczyłem, że w otworze strychowym stoi na drabinie w koszuli moja Mama. Powiedziała, abym zszedł, bo ktoś przyszedł do mnie. Wstałem więc i zacząłem schodzić po drabinie w dół. Gdy byłem w połowie wysokości między strychem a posadzką sieni, z dwu stron przystawiono mi pistolety maszynowe pod pachy i polecono, abym schodził powoli, bo będą strzelać.

Zmarł Jan Prokopowicz

 

Wczoraj zmarł Jan Prokopowicz jeden z ostatnich żyjących członków DAK. Wieczne odpoczywanie racz mu dać Panie!

Jan Prokopowicz (ur. 28 marca 1932 r w Godowej, zm. 13 maja 2023 r) – współzałożyciel Demokratycznej Armii Krajowej - młodzieżowej organizacji antykomunistycznej. Więzień polityczny w latach 1950-1954. Społecznik i hodowca róż. Autor książek "Miłość zdeptana lecz nieujarzmiona", "W służbie Bogu, ojczyźnie i bliźnim", "Zagłada i gehenna ocalenia".

W latach 1944-1949 uczył się w Gimnazjum Handlowym w Strzyżowie. W czerwcu 1949 roku zdał małą maturę. Działał w drużynie harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki przy Gimnazjum i Liceum Handlowym w Strzyżowie. 1 września 1949 roku wraz z czwórką kolegów założył nielegalną organizację antykomunistyczną, której 22 września nadano nazwę Demokratyczna Armia Krajowa. Jan Prokopowicz (ps. "Krymski" i "Bakunin") sprawował funkcje szefa sztabu i przewodniczącego rady DAK. We wrześniu 1949 roku rozpoczął naukę w Liceum Handlowym w Strzyżowie. Aresztowany w dniu 28 kwietnia 1950 roku podobnie jak większość członków DAK. Po śledztwie prowadzonym przez WUBP, skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 8 września 1950 roku na dziewięć lat więzienia, pozbawienie praw publicznych i honorowych na trzy lata oraz przepadek mienia. Karę odbywał w więzieniu na zamku Lubomirskich w Rzeszowie, w więzieniu politycznym we Wronkach, w więzieniu karnym w Rawiczu oraz Progresywnym Więzieniu dla Młodocianych w Jaworznie. Zwolniony przedterminowo 31 stycznia 1954 roku ze względu na zły stan zdrowia spowodowany gruźlicą. Po początkowych znacznych trudnościach ze znalezieniem pracy od 1966 roku pracował jako inspektor w Wojewódzkim Związku Gminnych Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w Rzeszowie. Do 1979 roku pozostawał pod obserwacją aparatu bezpieczeństwa z powodu podejrzeń o dalsze utrzymywanie kontaktów z członkami „nielegalnej organizacji DAK". Był uznanym hodowcą róż, działał w Polskim Towarzystwie Miłośników Róż na terenie południowej Polski. Po transformacji systemowej w Polsce podjął szereg działań mających na celu rehabilitację członków DAK oraz upamiętnienie działań organizacji, poprzez publikacje książkowe i udział w organizacji różnych wydarzeń. Od 1955 roku był żonaty z Zofią Bury (1931-1986), również członkinią DAK.

Publikacje

Jan Prokopowicz, Młodość zdeptana lecz nieujarzmiona. Demokratyczna Armia Krajowa w latach 1949-1955. Szkice, wspomnienia i dokumenty w opracowaniu Jana Prokopowicza, Rzeszów: Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie, 1999, ISBN 83-86985-86-0.

Jan Prokopowicz, W Służbie Bogu ojczyźnie i bliźnim: wspomnienia o księdzu infułacie Józefie Sondeju, Rzeszów: ”Bonus Liber” Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej, 2010, ISBN 978-83-62488-34-6.

Jan Prokopowicz, Zagłada i gehenna ocalenia, Rzeszów: ”Bonus Liber” Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej, 2015, ISBN 978-83-64519-88-8.

Uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej DAK – Lutcza, 24 marca 2023

24 marca 2023 r. w Lutczy odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej konspiratorom młodzieżowej organizacji antykomunistycznej „Demokratyczna Armia Krajowa” pochodzących z Lutczy. 

Grafiki dla uczczenia "Żołnierzy Wyklętych"

 

Praca córki Emilii na konkurs plastyczny o Żołnierzach Wyklętych. Emilka urodziła się pięć lat po śmierci Babci Zosi.

W podziemiu - relacja Ignacego Szurleja

Syn Mateusz zapytał mnie kilka dni temu jak wyglądało życie członków DAK, których UB nie złapało. Ponieważ naopowiadałem mu bzdur, że UB po prostu o nich nie wiedziało, dziś z okazji ich święta prostuję tę informację przytaczając wspomnienia jednego z siedmiu członków Demokratycznej Armii Krajowej, którzy uniknęli aresztowania. „W podziemiu” - relacja Ignacego Szurleja ps. Szetter (sędzia Sądu Organizacji z placówki w Lutczy).

Urodziłem się w wielodzietnej rodzinie (było nas dziesięcioro dzieci) w Lutczy. Ojciec, aby nas wyżywić, pracował dodatkowo na poczcie, bo gospodarstwo było małe, o niskiej wydajności.

Zmarł Tadeusz Nowak ps. Brzoza

3 października 2020 roku w strzyżowskiej Farze odbył się pogrzeb  Tadeusza Nowaka  ps. Brzoza, zastępcy dowódcy organizacji Demokratyczna Armia Krajowa. Patriotyczne kazanie wygłosił ks. Piątek proboszcz z Żyznowa. W pogrzebie uczestniczyli żyjący członkowie organizacji DAK: Jan Prokopowicz, Eugeniusz Konieczkowski i Hubert Hart. 

Pokój Jego duszy!

Poczet sztandarowy przy trumnie zmarłego fot. Wiesław Złotek